Rusztowania na dużych inwestycjach – wyzwania i rozwiązania

Duże inwestycje budowlane, takie jak wysokościowce, kompleksy biurowe, stadiony czy obiekty przemysłowe, stawiają przed logistyką i montażem rusztowań unikalne i skomplikowane wyzwania. Skala, czas trwania prac oraz wymogi bezpieczeństwa sprawiają, że standardowe podejście do rusztowań jest niewystarczające. Sukces projektu zależy od wdrożenia zaawansowanych systemów i ścisłego zarządzania bezpieczeństwem.

Wyzwanie skali i geometrii

Na dużych inwestycjach rusztowanie musi często pokryć powierzchnię liczona w tysiącach metrów kwadratowych, jednocześnie dopasowując się do nieregularnych kształtów.

• Wysokość i obciążenie: przy budowie wieżowców kluczowe jest zapewnienie nie tylko stabilności w warunkach silnego wiatru, ale także przeniesienie ogromnego ciężaru własnego rusztowania, materiałów i pracowników na fundament. Wymaga to użycia ciężkich rusztowań modułowych oraz specjalistycznych kotwień.
• Nieregularna geometria: nowoczesne obiekty często mają skomplikowane fasady, łuki, wykusze czy zwisy. Stosowanie rusztowań fasadowych jest tu niemożliwe. Konieczne jest użycie rusztowań modułowych (systemowych) , które dzięki rozetowemu systemowi łączenia pozwalają na dopasowanie konstrukcji do każdego kąta i krzywizny.

Wyzwanie logistyki i czasu

Duże projekty mają zazwyczaj bardzo ścisłe harmonogramy, a czas montażu i demontażu rusztowania bezpośrednio wpływa na postępy prac.

• Montaż i demontaż etapowy: rusztowanie często musi być demontowane w jednej części obiektu, podczas gdy w innej jest jeszcze w użyciu. Wymaga to precyzyjnego planowania logistycznego i rotacyjnego systemu użytkowania rusztowań.
• Transport pionowy: transport ton elementów rusztowania na duże wysokości jest operacją kosztowną i czasochłonną. Należy z góry zaplanować wykorzystanie żurawi budowlanych, wind towarowych lub dedykowanych podnośników, aby zminimalizować przestoje.
• Integracja z innymi systemami: rusztowanie musi być zaprojektowane tak, aby nie kolidować z innymi kluczowymi elementami placu budowy, takimi jak dźwigi, trasy transportowe czy stałe instalacje.

Wyzwanie bezpieczeństwa i prawa

Wysokie i skomplikowane rusztowania generują podwyższone ryzyko wypadków.

• Kotwienie i stabilność: projekt rusztowania musi zawierać szczegółowe plany kotwienia, uwzględniające siły wiatru na dużych wysokościach. Kotwienie musi być regularnie kontrolowane, ponieważ jego naruszenie (np. przez demontaż fragmentu ściany) może prowadzić do katastrofy.
• Ochrona przed spadaniem: na dużych wysokościach kluczowe jest stosowanie siatek bezpieczeństwa i plandek ochronnych, które zabezpieczają pracowników i materiały przed upadkiem, a także chronią przechodniów na dole.
• Certyfikacja i odbiór: każde, zwłaszcza niestandardowe, rusztowanie musi zostać odebrane technicznie przez uprawnionego kierownika budowy lub inspektora rusztowań, a wszystkie elementy muszą posiadać aktualne atesty i certyfikaty (zgodność z pn-en 12810).

Rozwiązania technologiczne i organizacyjne

Aby sprostać tym wyzwaniom, duże inwestycje wykorzystują zaawansowane techniki:

• Rusztowania samojezdne i podwieszane: w przypadku bardzo wysokich budynków stosuje się specjalne systemy rusztowań, które „wspinają się” w górę budynku (samojezdne) lub są podwieszane do konstrukcji, co eliminuje konieczność ustawiania ciężkiej bazy na poziomie gruntu.
• Modelowanie BIM: projektowanie rusztowań jest często integrowane z modelem building information modeling (bim) obiektu. Pozwala to na precyzyjne dopasowanie rusztowania do geometrii budynku, symulację kolizji z innymi elementami i optymalizację ilości potrzebnych materiałów.
• Strefowanie i dostęp: wydzielanie stref ruchu i dostępu dla różnych ekip (np. tynkarze, monterzy fasad, dekarze) na różnych poziomach rusztowania jest kluczowe dla zachowania płynności i bezpieczeństwa pracy.

Prawidłowe zaprojektowanie, montaż i bieżąca kontrola rusztowań na dużych inwestycjach jest równie ważna, jak sama konstrukcja obiektu. Wymaga ścisłej współpracy projektantów, inżynierów i ekip montażowych, co minimalizuje ryzyko i zapewnia terminową realizację.